ข้อควรระวังในการใช้ยาคุมกำเนิด

      การใช้ยาคุมกำเนิดถือเป็นวิธีการวางแผนครอบครัวอย่างหนึ่งสำหรับผู้ที่ยังไม่พร้อมจะมีบุตรสาวๆสมัยนี้น้อยคนนักที่จะไม่รู้จักยาคุมกำเนิด เพราะปัจจุบันมีการให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องเพศศึกษาตามสื่อต่างๆ ทั้งทางหนังสือพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ ฯลฯ อย่างแพร่หลายมากขึ้น ประกอบกับปัจจุบันหนุ่นสาวไทยนิยมที่จะทดลองอยู่ก่อนแต่งตามแบบวัฒนธรรมทางตะวันตก ฉะนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่สาวๆสมัยนี้จะรู้จักและพูดถึงยาคุมกำเนิดกันแทบทั้งนั้น แน่นอนว่าการรับประทานยาคุมกำเนิดจะมีประโยชน์ ช่วยให้ไม่ต้องกังวลกับการตั้งครรภ์ แต่ก็อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่อาจเป็นอันตรายตามมาได้

      ข้อมูลจากหนังสือ “หยูกยาน่ารู้” ได้ให้ความรู้เกี่ยวกับผลข้างเคียงจากยาคุมกำเนิดที่มักพบเสมอๆ คือ ทำให้ปวดท้อง สายตาพร่ามัว (เห็นภาพซ้อน) แขนขาชา แน่นหน้าอก หายใจไม่ทั่วท้อง ตัวเหลือง ปัสสาวะสีเข้ม มีก้อนแข็งที่หน้าอก บางคนอาจมีประจำเดือนไหลตลอดเกินกว่า ๓ เดือน หรือบางคนอาจไม่มีประจำเดือนเลยเกิน ๒ เดือน

      นอกจากนี้ยังมีผลข้างเคียงอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น ประจำเดือนมามากไปหรือน้อยเกินไป มีเลือดออกเป็นลิ่มๆทางช่องคลอด มีสิวหรือฝ้าเกิดขึ้น บางคนอาจมีอาการตกขาวจากเชื้อรา ซึมเศร้า ตัวบวม ผมร่วง และเหนื่อยอ่อน ฯลฯ

      หากรับประทานยาคุมกำเนิดแล้วเกิดอาการเหล่านี้ให้หยุดใช้ยาทันทีและควรปรึกษาแพทย์และ เภสัชกรเพื่อเปลี่ยนยาใหม่ที่มีผลข้างเคียงน้อยกว่า ทั้งนี้การใช้ยาคุมกำเนิดยังมีข้อพึงระวังดังนี้
          ๑. ไม่ควรรับประทานยาคุมกำเนิดติดต่อกันเกิน ๕ ปี เพราะอาจทำให้เป็นหมันอย่างถาวรได้

          ๒. ระหว่างที่รับประทานยาคุมกำเนิด ควรงดสูบบุหรี่ เนื่องจากบุหรี่จะเสริมฤทธิ์ให้เกิดผลข้างเคียงของยาคุมกำเนิด ซึ่งจะทำให้เกิดอันตรายต่อหัวใจได้

          ๓. สำหรับในหญิงคลอดบุตรหากประสงค์ใช้ยาคุมกำเนิด ให้ใช้ภายหลังจากวันคลอด ๖ – ๘ สัปดาห์ ในกรณีที่ยังให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อแนะนำยาคุมกำเนิดที่รับประทานแล้วจะไม่ทำให้ปริมาณและคุณภาพของน้ำนมลดลง และสามารถให้นมบุตรได้ตามปกติ

          ๔. ผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน หัวใจรูห์มาติค ลมชัก ต่อมธัยรอยด์ เส้นเลือดขอด โรคตับ ปวดหัวจากไมเกรน หรือคนในครอบครัวมีประวัติเป็นมะเร็งเต้านม ควรงดเว้นการใช้ยาคุมกำเนิด หากมีความจำเป็นต้องควรอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด

          ๕. เด็กที่ยังไม่เจริญเติบโตเต็มที่ห้ามใช้ยาคุมกำเนิด เพราะการใช้ยาคุมกำเนิดตั้งแต่ยังเด็กจะส่งผลให้ร่างกายแคระแกร็นได้ เนื่องจากยาคุมกำเนิดมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของกระดูก
ยาคุมกำเนิดแม้จะมีประโยชน์ช่วยยับยั้งการตั้งครรภ์ได้ แต่ถ้าใช้ไม่ถูกวิธีก็อาจได้รับอันตรายได้อย่างไม่คาดฝัน